Pred 8: 14 - 17 Pred 8: 14 - 17 Preek bij Ester 4 en enkele verzen uit Prediker 8 Pred 8: 14 Maar is het hier op aarde niet een grote leegte dat rechtvaardigen ten deel valt wat zondaars verdienen, en zondaars wat rechtvaardigen verdienen? Ook dat – zeg ik – is leegte. Pred 8: 17 …de mens is niet in staat, zo heb ik ingezien, de zin te vinden van alles wat God doet onder de zon... Esther 4: 14 Wie weet ben je juist koningin geworden met het oog op een tijd als deze.’ (NBV21) A      Gelooft u het nog als ze zeggen dat de vrije markt een zegen voor de mensheid is dat er dan steeds meer welvaart komt voor arme mensen en steeds meer vrede onder de volken? Of wordt u net als ik een beetje moe van zulke grootse visioenen want: de verschillen tussen rijke en arme landen worden steeds groter telkens breken nieuwe conflicten uit om olie, om grondstoffen en er is een milieucrisis gaande die zijn weerga niet kent dat komt allemaal mee in het kielzog van de vrije markt. Ik zou wel willen geloven dat we langzaam maar zeker steeds meer vooruitkwamen maar ik zie en hoor dag in dag uit het omgekeerde. Steeds meer mensen hebben het een beetje gehad met de grote verhalen Ook met het grote verhaal van de kerk over een God die een plan met de wereld heeft die de loop van de geschiedenis bestuurt en ieder mensenleven leidt Een God die alles onder controle heeft dat verhaal gaat er niet meer in. Daarvoor is het te erg wat er in de wereld om ons heen wat er soms in ons eigen leven gebeurt Te erg om nog te zeggen dat er niets gebeurt zonder Gods wil De grote verhalen doen het niet meer. Ze zetten ons niet in vuur en vlam. We weten te veel: dat kielzog van narigheid maakt ze verdacht We zijn achterdochtig en allergisch voor visioenen en idealen. Liever horen we van Prediker met zijn eerlijke vragen Liever horen we van Ester met haar angstige zoeken Kleine verhalen, de menselijke maat…geen dikke woorden… Dat spreekt ons aan. B       Wie weet of jij niet juist met oog op deze tijd de koninklijke waardigheid verkregen hebt…. Ester, zou jij daarom die wedstrijd “koning zoekt vrouw” gewonnnen hebben? Zou jij daarom koningin geworden zijn om nu een dreigende ramp voor de Joden af te wenden? Zou het daarom zijn? Zou dat de verborgen zin van je vreemde levensloop zijn? Zou God daar de hand in hebben? Wacht even, nu gaan we eigenlijk te ver: God komt niet met zoveel woorden voor in het boekje Ester Je zoekt tevergeefs naar God, of Here, of Almachtige Als het niet in de bijbel stond zouden we het gewoon een spannend boekje vinden. Net een moderne film: daar zie je ook nooit iemand Bidden, bijbellezen of naar de kerk gaan. Zo is het ook in Ester: het speelt zich helemaal in het horizontale af: Mensen onder elkaar…intriges aan het hof…politieke spelletjes. Van God geen spoor. Als er al een God is, dan in het verborgene. Hooguit tussen de regels door vermoeden we dat Hij er bij is…zijn werk doet… Maar Hem aanwijzen…Hem na-rekenen dat lukt niet. We krijgen nooit die zekerheid die we zouden willen. Ester ook niet… Ik ben al 3 jaar de vrouw van koning Ahasveros Maar de laatste 30 dagen heeft hij mij niet zien staan Dit is wel een heel ongelukkig moment om van de koning iets te vragen. Het kan me wel m’n leven kosten. Als het nou de eerste week van ons trouwen was geweest… dan zou ik een goede kans maken om wat voor mijn volk te betekenen Als God er al achter zit…dan begrijp ik van zijn timing helemaal niets. C Prediker zegt het ronduit: De mens kan niets ontdekken van het werk dat God doet (8:17) En hij zegt het met pijn in zijn hart Wat had hij het graag gezien dat God alles leidt en stuurt En vooral dat God de rechtvaardigen beloont en de goddelozen straft Dat hoort toch bij het grote verhaal van het geloof? Wie de 10 geboden…wie de wil van God gaat doen, die zal gezegend worden: gezondheid, kinderen, vruchtbare akkers, een hoge leeftijd, eer en rijkdom Al dat moois is te verwachten voor de rechtvaardige Maar de goddeloze en dat is niet wat wij nu een ongelovige noemen De goddeloze is in de bijbel iemand die zich aan de geboden van God niet stoort die liegt en steelt en bedriegt hem zal God met zijn vloek treffen Arm, ziek en verstoren zal hij te gronde gaan. Prediker zou het graag geloven Maar hij ziet dat de werkelijkheid heel anders in elkaar steekt Het gebeurt wel eens dat een rechtvaardige een gezegend leven krijgt Maar lang niet altijd Er zijn goede mensen die als Job ramp op ramp treft. Onverdiend. Prima mensen die veel te vroeg ziek worden en sterven En het omgekeerde: een goddeloze die gestraft wordt, dat komt wel eens voor: Saddam Hussein - maar lang niet altijd Er zijn dikke schurken die het voor de wind gaat En de grootste criminelen kunnen de beste advocaten betalen en ontlopen hun straf. Bouterse loopt nog altijd vrij rond. Het komt niet uit! God helpt lang niet altijd de rechtvaardigen God stelt geen paal en perk aan de goddelozen De mens kan van het werk dat God doet niets ontdekken God is een verborgen God. Zeg maar niet teveel…en neem maar geen grote woorden in de mond We houden vragen en waaroms over… D Het is dan wel opvallend hoe Prediker en Ester verder gaan. Prediker zegt niet: Leef er maar op los Het maakt toch allemaal niets uit Lieg en bedrieg en besteel elkaar maar Hij zegt niet: Sla de geboden van God maar in de wint Zet maar een punt achter je geloof, er is geen God. Nee, God bestaat Daar twijfelt Prediker geen moment aan er is een macht die alles wat is laat bestaan er is een kracht die alles wat gebeurt laat geworden En voor het aangezicht van die grote God leven wij En al weten wij niet hoe de Eeuwige de levens van mensen leidt en de geschiedenis van de volken stuurt… wij weten wel dat wij geroepen zijn het goede te zoeken voor onszelf en voor elkaar. Dat is de diepe intuïtie van Prediker: zijn geloof. En dezelfde conclusie trekt Ester. Of God er nu wel of niet de hand in heeft dat zij koningin is geworden en een goed woordje voor haar volk kan doen dat zal wel altijd een raadsel blijven. Maar dat haar volk bedreigd wordt en dat het er nu op aankomt en dat zij misschien wat kan bereiken...dat is duidelijk. Ik zal naar de koning gaan Kom ik om, dan kom ik om Zo gaat ze: dit gewone meisje…op hoop van zegen Geen goddelijke stem die zegt hoe het moet. Geleid door haar besef van verantwoordelijkheid Met knikkende knieën… Gesteund door haar familie en vrienden: drie dagen en nachten eten en drinken ze niet met lijf en ziel zijn ze bij haar betrokken. E Wie weet Ester of jij niet juist met oog op deze tijd de koninklijke waardigheid verkregen hebt…. Wij nu durven daar wel ja op te zeggen. We weten hoe het afloopt. De koning wordt weer helemaal verliefd op Ester En ze mag bij hem komen en krijgt in alles haar zin Het plannetje van Haman mislukt Het Joodse volk wordt gered. Maar door wie: Door Ester? Door God? Of moet je zeggen: door allebei: en Ester én God Zijn ze elk op hun manier bezig voor de goede zaak? Ester openlijk en God achter de schermen? In elk geval door Ester die haar verantwoordelijkheid verstaat. Zij luistert naar de stem van haar hart en geweten. Wij horen geen stemmen uit de hemel Er komen geen aanwijzingen die je voor-zeggen hoe je moet doen Dan kunnen we enkel luisteren naar de stem in je hart en geweten. Als dat gevormd is door de tien geboden als daar de waarden en normen van het geloof leven als daar de liefde voor de ander woont dan is dat genoeg…daar kunnen we het mee doen. Was dat niet het bijzondere van Jezus: in alle omstandigheden wilde hij God liefhebben en zijn naaste dienen. Eerst als de mensen applaudisseren is dat gemakkelijk Maar later als de mensen zich ergeren is dat moeilijker Het blijft zijn koers…ook op het laatst als iedereen hem in de steek laat en God ook voor hem een raadsel wordt en zich verbergt. Het grote gebod van de liefde wijst hem de weg: Hij bidt voor zijn vijanden Vader: vergeef het hun, ze weten niet wat ze doen Hij vertrouwt zichzelf aan God toe: Vader; in uw handen beveel ik mijn geest. Geloven is niet: God in je broekzak hebben Geloven is: vertrouwen op God…en doen wat je moet doen….op hoop van zegen. F De grote verhalen doen het niet meer. Alomvattende systemen Betoverende visioenen We trappen er niet meer in. We weten wel waar dat op uitloopt. Verhalen van gewone mensen, een meisje als van Ester…raken ons En dat zinnetje Wie weet Ester of jij niet juist met oog op deze tijd de koninklijke waardigheid verkregen hebt…. dat blijft even haken… Zou het zo kunnen zijn dat je leven, zo gek als het misschien verloopt, en dat van Ester verliep wel heel ongebruikelijk Zou het zo kunnen zijn dat er toch een lijn, een bedoeling van hoger hand in zit? Wie weet: kijk eens achterom naar je eigen levensloop en waar het je nu gebracht heeft. Wie weet ga je iets vermoeden van Gods leiding in je leven. En kijk eens naar de kansen en mogelijkheden die je hebt om wat te betekenen voor de mensen om je heen? Wie weet ontdek je iets van Gods plan met je leven En de mensen om je heen… Kruisen ze toevallig jouw weg…of zou God daar achter zitten? Wie weet… Let er maar eens op Je leven zit vol kleine verhalen. AMEN

terug