Lucas
Van een hemelvaart vertelt alleen Lucas. In Hnd 1: 1-11 vinden we het bekende verhaal van Jezus die wordt opgenomen en een wolk die hem aan het zicht van de discipelen onttrekt. Hnd 1: 3 suggereert dat dit 40 dagen na de Opstanding gebeurt. Daarentegen vertelt dezelfde auteur in Luc 24 van een afscheid op het eind van de dag van de Opstanding. De overeenkomsten tussen beide berichten zijn groot:

Hemelvaart op de Paasdag
De overeenkomsten zijn zo groot, dat we mogen aannemen dat Lucas met de twee berichten één en hetzelfde gebeuren wilde weergeven. Dat wordt nog versterkt door Hnd 1: 2 waar de evangelist herinnert aan de hemelvaart die hij eerder vertelde in Luc 24: 51. Er is dus één hemelvaart bij Luc, op het eind van de eerste Paasdag, en die vertelt hij twee keer: kort en bonding in het evangelie en kleurrijker in Handelingen. Als we Hnd 1: 3 niet hadden - Dat Hij leefde heeft Hij hun na zijn lijden en dood herhaaldelijk bewezen door gedurende veertig dagen in hun midden te verschijnen en met hen over het koninkrijk van God te spreken - zouden we dat zonder meer aannemen.

Maar nu staat Hnd 1: 3 er wél en dat lijkt te betekenen dat de hemelvaart op dag 40 valt. Toch is dat niet wat Lucas bedoelt. Hij wil met dit vers allereerst benadrukken dat Jezus echt is opgestaan en in de hemel is door te vermelden dat hij vele dagen (vanuit de hemel) verschenen is. In die zin is dit vers een tussenopmerking die de gang van de vertelling even onderbreekt. Vers 4 is de voortzetting van vers 2.

Daarbij is Hnd 1: 3 als een anticipatie op te vatten: een korte samenvatting van wat op de eerste Paasdag volgt: veertig dagen van verschijningen. In Hnd 1: 4 zijn we dus gewoon nog op de eerste Paasdag.
Zulke anticipaties heeft Luc wel vaker. Het bekendste voorbeeld is te vinden in Luc 3: 19v. Daar lezen we dat Johannes de Doper gevangen zit maar dan heeft Luc nog niet verteld dat Jezus gedoopt is. Dat volgt in Luc 3: 21v. Johannes doopte Jezus uiteraard voordat hij gevangen was, maar Luc geeft eerst al iets aan van het lot dat Johannes te wachten staat.

Opstanding en hemelvaart vallen in de voorstelling van Luc dus samen op dezelfde eerste dag van de week. 


Veertig dagen
Waarom koos Lucas dan voor een periode van 40 dagen waarin de Opgestane en in de hemel opgenomen Jezus aan zijn volgelingen (vanuit de hemel) verschijnt? Veertig is een symbolisch getal in het Oude Testament. Het staat voor een afgeronde periode. Mozes is bv 40 dagen op de berg (Ex 24: 18). Om diezelfde reden zal de verzoeking in de woestijn ook 40 dagen duren (Luc 4: 2). De dagen van verschijningen betreffen dus een afgeronde periode (elders aangeduid als een tijd van 'vele dagen' - Hnd 13: 31). Na deze periode zijn de verschijningen voorbij en zijn de volgelingen op de heilige Geest aangewezen. Die komt volgens Luc op het Joodse Wekenfeest, 7 weken na Pesach-Pasen. In de kerk kreeg het feest van de uitstorting van de heilige Geest de naam Pentekostè, Grieks voor 'vijftigste' (dag). Dat verbasterde tot Pinksteren.

Na de afgeronde periode van 40 dagen zou je geen verschijningen van de Opgestane meer verwachten. Toch vertelt Luc er nog enkele: in Hnd 7: 55v ziet Stephanus de hemelen geopend en de Zoon des Mensen staande aan de rechterhand van God. In Hnd 9: 3-6 is er een hemels licht dat Saulus (Paulus) verblindt en een stemt zegt "Ik ben Jezus die jij vervolgt". Is Luc niet helemaal consequent aan zijn eigen ontwerp of heeft hij het idee dat het hier om een ander soort verschijningen gaat, nl niet van de Opgestane Heer menselijk als Jezus dichtbij, maar van de Verhoogde Christus in zijn hemelse glorie?