Bij veel mensen heerst de gedachte dat geloof en wetenschap elkaar uitsluiten. De wetenschap zou geen ruimte laten voor God. Alles wat bestaat is prima te verklaren zonder God. En wat er gaat gebeuren is goed te voorspellen zonder God. Zij gaan ervan uit dat de wereld functioneert als een ingewikkelde machine die strikt logisch-causaal werkt en God niet nodig heeft. Maar zo deterministisch blijkt de werkelijkheid niet in elkaar te zitten (gelukkig maar).

Nu wil ik niet beweren dat God in de wetenschap thuis hoort en kan dienen als verklaring voor dingen die wij (nog) niet begrijpen. Onbegrepen fenomenen (bv een onwaarschijnlijke genezing) moeten niet als werk van God of als een wonder opgevat worden, maar hebben een redelijke verklaring nodig. Door daar naar te zoeken brengt de wetenschap nieuwe inzichten, medicijnen en therapieën voort. Dat zou niet gebeuren als men de verklaring ‘wonder’ of ‘God’ zou toestaan. Wil er vooruitgang zijn, dan moet de wetenschap werken alsof God niet bestaat.

Maar dat wil nog niet zeggen dat er geen God is. Want wetenschappelijk onderzoek brengt wel veel aan het licht, maar niet de volle werkelijkheid. Het gaat altijd om een onderdeel van de werkelijkheid (bv de sterren). En dan ook nog eens bekeken door een speciale bril (bv infrarood-telescoop). De waarnemingen die dat oplevert geven antwoord op specifieke vragen (bv bewegen de sterren van ons af of naar ons toe?). Maar op vragen van levensbeschouwelijke aard en zingeving kan de wetenschap geen antwoord geven.

Wetenschap houdt zich bezig met deel-aspecten van de werkelijkheid, gezien door verschillende brillen, die aanleiding geven tot uiteenlopende interpretaties. Alleen al van de kwantumfyscia bestaan meerdere opvattingen waarvan de Kopenhaagse school de meest bekende is. De resultaten van alle wetenschappen bij elkaar zijn niet als puzzelstukjes samen te voegen tot een samenhangend plaatje van de gehele werkelijkheid, dat God overbodig maakt. Eerder is het tegenovergestelde het geval. In de wetenschap kom je allerlei dingen tegen die je als aanwijzingen zou kunnen opvatten voor het bestaan van God. Ik geef voorbeelden uit:
– de natuurkunde (oerknal, anthropisch principe)
– de filosofie (de zgn. godsbewijzen)
– de religieuze ervaring
– ethiek en moraal
– de biologie (evolutie, intelligent design)
– de geschiedenis

Ik noem het aanwijzingen want ook deze voorbeelden bewijzen niet het bestaan van God. Misschien vindt de wetenschap in de toekomst alsnog een sterkere verklaring voor de genoemde fenomenen. Maar misschien ook niet…